Emocje: Ujęcie interdyscyplinarne

Celem kursu będzie zapoznanie słuchaczy zarówno z klasycznymi dyskusjami psychologicznymi, jak i współczesnym stanem interdyscyplinarnych badań nad emocjami. Kurs rozpocznie się przedstawieniem filozoficznych sporów na temat emocji (Arystoteles, Kartezjusz, Spinoza), które toczyły się na długo przed powstaniem psychologii akademickiej. Wykład drugi poświęcony będzie psychologii emocji in statu nascendi. Po omówieniu zaproponowanej przez Karola Darwina perspektywy, przejdziemy do klasycznego ujęcia emocji według Williama Jamesa, a wykład zakończymy omówieniem postrzegania emocji przez pionierów psychoanalizy. Wykład trzeci poświęcimy jednej z najgorętszych dyskusji współczesnej psychologii emocji: sporowi o emocje podstawowe. Przedyskutujemy dwa skrajne stanowiska: pierwsze z nich głosi, że istnieje ograniczona liczba wrodzonych emocji, określonych podstawowymi, które stanowią „cegiełki”, na których nadbudowane są emocje bardziej złożone; drugie głosi natomiast, że emocje są konstruktami w pełni kulturowymi. Omówimy również stanowiska pośrednie.

W wykładzie piątym przybliżymy podstawy neurobiologii emocji – prześledzimy struktury uwikłane w generowanie i przeżywanie emocji. Wykład szósty dotyczyć będzie drugiego ważnego sporu o stosunek emocji i procesów poznawczych. Wychodząc od debaty między Robertem Zajoncem i Richardem Lazarusem, omówimy interakcje emocji, kontroli poznawczej, uwagi, pamięci oraz świadomości. W wykładzie szóstym powrócimy do poglądów Karola Darwina i przybliżymy współczesne perspektywy na ewolucję emocji. Naszą uwagę skierujemy nie tylko na tzw. emocje podstawowe, ale również emocje społeczne. Tym ostatnim, zwanym czasem emocjami moralnymi, poświęcimy w całości wykład siódmy. Przedstawimy w nim współczesne badania nad emocjonalnymi komponentami podejmowania decyzji. W szczególności omówimy paradygmaty opracowane przez Joshuę Greene’a, Jonathana Haidta oraz Antonia Damasia. W kolejnym, ósmym wykładzie rozwiniemy zagadnienie emocji społecznych/moralnych, przyglądając się konkretnym przykładom – empatii, wstydowi, poczuciu winy itd. Wykład dziewiąty dotyczyć będzie tzw. emocji epistemicznych, które stanowią siłę napędową naszych wysiłków poznawczego opanowania świata. W ostatnim, dziesiątym wykładzie podsumujemy ustalenia kursu, zadając przewrotne pytanie: "Jak wyglądałby świat bez emocji?".

Zapraszamy do obejrzenia fragmentu pierwszego wykładu. Osoby zainteresowane treścią całego kursu zachęcamy do rejestracji na platformie Copernicus College!

Kurs powstał w ramach projektu "Nauka ratuje życie" finansowanego przez